Jak zapobiegać samobójstwom?

 W celu ograniczenia ryzyka zagrożenia samobójstwem należy podjąć szereg o charakterze prewencyjnym. Trzeba zapewnić jak najkorzystniejsze warunki wychowania dzieci i młodzieży, właściwie rozpowszechniać wśród społeczeństwa wiedzę na temat samobójstwa, jego przyczyn i sposobów przeciwdziałania. Pierwszym środowiskiem powinna być rodzina, która przez zdolność wychowawczą rodziców przekazuje dziecku odpowiednie wartości, za sprawą których młody człowiek uczy się afirmować życie. Szkoła powinna natomiast osłabiać w uczniu skłonność do izolowania się, wychowawcy powinni umieć dostrzegać ewentualne deficyty rozwojowe ucznia oraz ocenić poziom jego edukacyjnych możliwości ( mocne i słabe strony).

Jak pomóc osobie ze skłonnościami samobójczymi?

Jednym z najbardziej przerażających rzeczy, jaką możemy usłyszeć od przyjaciela lub bliskiej osoby jest to, że chce ona umrzeć. Nawet jeśli słyszymy to od osoby kompletnie obcej, powiedzenie jej czegokolwiek dla otuchy jest bardzo trudne. Każdego dnia na czatach czy forum są dziesiątki osób, które proszą o pomoc. Jak poradzić sobie w tej sytuacji i zachować trzeźwy umysł? Oto kilka wskazówek.
Pierwszym krokiem jest szczera, otwarta rozmowa, nie należy bagatelizować problemu, nie należy przekonywać osoby, że jej problem jest błahy, nie obiecuj, że zachowasz dyskrecję, jeśli nie jesteśmy spokrewnieni z tą osobą, należy powiadomić jej rodzinę o problemie. Unikaj proponowania szybkich i prostych rozwiązań oraz bagatelizowania uczuć drugiej osoby. Liczy się to, jak on postrzega ten problem i jak boleśnie go odczuwa. Racjonalne argumenty są mało skuteczne, by przekonać do nich osobę znajdująca się w tym stanie. Zamiast tego okaż tej osobie empatię i współczucie bez dokonywania jakichkolwiek osądów.
Jeśli rozmawiasz przez z osobą, która chce popełnić samobójstwo i niewiele o niej wiesz, zachęć ją, by zadzwoniła na pogotowie lub na specjalna infolinię. Jest to najlepsze wyjście, gdyż linie te mogą namierzyć miejsce, z którego wykonano połączenie i przyjść z pomocą. Jeśli osoba ta nie chce nigdzie dzwonić, postaraj się zdobyć o niej jak najwięcej informacji. Nie wahaj się prosić o adres, numer telefonu czy inne informacje, które pomogą ustalić gdzie dana osoba mieszka i wysłać tam służby interwencyjne.

Ijime a samobójstwa uczniów w Japonii

Ijime oznacza psychiczne i fizyczne znęcanie się uczniów na kolegach z tej samej klasy, które trwa przez dłuższy okres. Ma zawsze charakter grupa-jednostka.

Samobójstwa popełniane przez dzieci w wieku szkolnym mają głębokie i niejednorodne podłoże. Ich głównym czynnikiem jest przestarzały i wadliwy japoński system edukacji. Duże zdyscyplinowanie, presja nauczycieli, stres, konieczność dostosowania się do reszty, upadek norm społecznych to główne czynniki.

Objawia się poprzez publiczne wyzwiska, upokarzanie, zupełne ignorowanie osoby, zmuszanie jej do wykonywania drobnych przysług na rzecz osoby molestującej, wymuszania pieniędzy, bicia, przypalania papierosem, wyrzucania rzeczy osobistych ze szczytów schodów, wkładanie szpilek do butów.  Może przybierać ono także postać molestowania seksualnego objawiającego się rozbieraniem ofiary przed klasą, podglądanie w toalecie i publiczne wyśmiewanie.

W 1986 Shikagawa Hirofumi 13 letni uczeń z Tokio powiesił się na drzwiach do łazienki na tokijskim dworcu. Zostawił krótki list do rodziców, w którym podał imiona dwóch liderów grupy chłopców, która się nad nim znęcała. W wyniku śledztwa wszczętego po jego śmierci okazało się, ze przez kilka miesięcy był zmuszany do robienie „kolegom" zakupów, czy noszenia za nimi plecaków. Odprawiono mu także publiczny pogrzeb w klasie. Pewnego dnia znalazł on swoją ławkę na środku klasy, udekorowaną wielką kartą kondolencyjną, jego zdjęciem, kwiatami i płonącym zniczem. Kartkę podpisało 41 uczniów, a także 4 nauczycieli, w tym nauczyciel jego klasy. Wszyscy pedagodzy zostali dyscyplinarnie zwolnieni, jednak zupełnie nie rozwiązało to problemu. Był to pierwszy przypadek samobójstwa spowodowanego ijime. Wtedy też zaczęto zastanawiać się, skąd bierze się zjawisko i jak mu zapobiegać.

Niesamowicie trudno zrozumieć i pomóc ofiarom ijime. Głównie, dlatego, że większości zaangażowanych w to stron zależy na zachowaniu milczenia. Ijime jest owiane ciszą. Rodzice boją się zgłosić w szkole, że dziecko przychodzi do domu posiniaczone i z podbitym okiem. Wydaje im się, że wtedy będzie miało ono jeszcze większe problemy z rówieśnikami, gdyż zostanie ono uznane za zdrajcę. Boją się powiedzieć, że dziecko jest molestowane przez nauczycieli, gdyż wtedy może ono nie zdać do następnej klasy i tym samym nie dostać się na wymarzone studia. Wszyscy znamy określenie „piekła egzaminów wstępnych na studia". Zmiana szkoły nie powoduje polepszenia sytuacji, gdyż bardzo często ofiarami ijime są właśnie nowi uczniowie.

Zastraszające rezultaty przyniosła przeprowadzona przez ministerstwo edukacji ankieta. Na ponad 13 tys. dzieci — 36% przyznało się do tego, że znęcano się nad nimi w przeszłości. 43% brało udział w prześladowaniu słabszych kolegów, 70% było świadkiem ijime. Tylko 7% zdecydowało się na powiadomienie nauczyciela.

Sytuacja ta bezpośrednio generuje samobójców. Brak wsparcia ze strony rodziców i szkoły sprzyja podejmowaniu ostatecznej decyzji. Większość ofiar ijime myślała o śmierci, bardzo duża część z nich zdobyła się na ten krok. Dopiero wtedy rodzice dziecka dowiadują się o tym, że było one dręczone w szkole, szuka się winnych zaistniałej sytuacji. Podejmowane są doraźne środki zapobiegawcze, które nie rozwiązują problemu.

Samobójstwa nastolatków wynikiem bezstresowego wychowania??

Ucieczka od życia wynika m.in z powodu braku solidnego wychowania i jasnych zasad moralnych, uważa psycholog i duszpasterz młodzieży ks. M. Dziewiecki.

Zdaniem ks. Dziewieckiego, odbieranie sobie życia przez dzieci i nastolatków to jedno z najbardziej bolesnych zjawisk społecznych i potwierdzenie, że dla wielu młodych ludzi życie okazuje się nieznośnym ciężarem. Jego zdaniem jest wiele przyczyn takiego stanu rzeczy. Ucieczka od rzeczywistości - bo taki jest sens odbierania sobie życia - wynika zwykle z trudnej sytuacji rodzinnej, a zwłaszcza z braku doświadczenia miłości ze strony rodziców i innych bliskich, a w konsekwencji z braku poczucia bezpieczeństwa.

Podkreśla, że ucieczka od życia wynika też z braku solidnego wychowania i jasnych zasad moralnych, gdyż bez wychowania i mądrej hierarchii wartości trudno jest radzić sobie z wymogami i stresami, jakich nie da się uniknąć w codzienności. 

A jakie jest Wasze zdanie na ten temat?

Fakty i mity na temat samobójstw i samobójców

Fakty:

1. Samobójstwu można zapobiec
2. Problem samobójstwa dotyka wszystkie klasy społeczne
3. Często dochodzi do samobójstwa po okresie nagłej poprawy. 
4. Myśli samobójcze nie są trwałe, mogą co prawda powracać, ale równie dobrze już nigdy więcej mogą nie wystąpić
5. Osoby o skłonnościach samobójczych często wysyłają sygnały ostrzegawcze
6. Większość osób o skłonnościach samobójczych jest ambiwalentna- oscyluje pomiędzy chęcią życia a pragnieniem śmierci
7. Samobójstwo nie jest dziedziczne i nie dotyczy wyłącznie osób z zaburzeniami psychicznymi

Mity:

1. Samobójstwu nie można zapobiec
2. Do samobójstw dochodzi prawie wyłącznie wśród ludzi ubogich
3. Osoba, u której wystąpiły skłonności samobójcze, nigdy już nie będzie wolna...
4. Ten, kto mówi o samobójstwie, nie popełni go
5. Ludzie, którzy mają skłonności samobójcze, koniecznie chcą odebrać sobie życie

Dlaczego pojawiają się myśli samobójcze?

Myśli samobójcze są przemyśleniami i fantazjami na temat autodestrukcji. Samobójstwo staje się życzeniem. Najczęstszą przyczyną pojawiania się takich myśli jest silne przeżywanie głębokiego, osobistego dramatu. Kiedy człowiek nie widzi szansy na uwolnienie się od cierpienia, i dodatkowo nie otrzymuje wsparcia ze strony otoczenia, wówczas w jego umyśle może zrodzić się wyobrażenie o samobójstwie, jako jedynym środku, który może wyzwolić go od życia, które uważa za pasmo nieszczęść.

Obecnie, wśród młodzieży w przedziale wiekowym od 15 do 19 r. ż., samobójstwo stanowi drugą wiodącą przyczynę śmierci (pierwszą są wypadki). Stopa samobójstw, w tej grupie wiekowej, zwiększyła się trzy - krotnie przez okres ubiegłych 30 lat. Dane statystyczne podają, że 40% uczniów szkoły średniej rozważało samounicestwienie, raz lub kilka razy. Liczba ludzi, którzy decydują się na samobójstwo jest coraz większa, i nie ogranicza się tylko do jednej grupy wiekowej, etnicznej, kulturowej lub klasy socjoekonomicznej.
Traktujmy ich groźby poważnie!!